Chuyên gia cho rằng, 90 ngày hoãn thuế của Mỹ đối với Việt Nam là “thời cơ vàng” để cả chính phủ và doanh nghiệp tận dụng, có sự chuẩn bị cho những giải pháp ứng phó dài hạn.
Theo thông báo của Trump trên Truth Social vào rạng sáng ngày 10/4/2025 (giờ Việt Nam), hơn 75 quốc gia, bao gồm Việt Nam, được hoãn áp thuế trong 90 ngày và trở lại mức thuế cơ bản 10%, thay vì các mức thuế cao hơn (ví dụ: 46% với Việt Nam trước đó). Điều này được áp dụng cho các quốc gia không thực hiện hành động trả đũa Mỹ, nhằm tạo cơ hội đàm phán.
Đồng thời, Trump tăng thuế với Trung Quốc từ mức 104% (bao gồm 20% trước đó, 34% áp vào ngày 2/4, và 50% bổ sung vào ngày 9/4) lên 125%, có hiệu lực ngay lập tức. Đây là động thái cứng rắn nhằm gây áp lực lên Trung Quốc.
Cơ hội trong ngắn hạn cho Việt Nam
Trả lời Tạp chí Đầu tư Tài chính, Chuyên gia tài chính Lâm Minh Chánh, với sự trợ giúp của trợ lý thông minh cho biết, thông tin này sẽ tạo nhiều tích cực cho nền kinh tế Việt Nam trong ngắn hạn.
Thứ nhất, giảm áp lực thuế quan trong ngắn hạn đối các ngành xuất khẩu chủ lực của Việt Nam như dệt may, giày dép, đồ gỗ, và điện tử. Với mức thuế 10%, hàng hóa Việt Nam sẽ cạnh tranh hơn trên thị trường Mỹ, ít nhất trong 3 tháng tới. Cùng với đó, khoảng thời gian 90 ngày cho phép Việt Nam đàm phán với Mỹ để tìm kiếm các giải pháp giảm thuế lâu dài.
Việt Nam đã có những động thái tích cực trước đó, như cam kết giảm thuế nhập khẩu hàng Mỹ về 0%, tăng mua hàng Mỹ (nông sản, khí LNG, máy bay) và cho phép SpaceX triển khai Starlink. Những bước đi này có thể giúp Việt Nam đạt được thỏa thuận tốt hơn với Mỹ.
Tiếp theo, ông Chánh cho rằng, việc này sẽ tăng cơ hội xuất khẩu sang thị trường Mỹ, với mức thuế 125% sẽ làm giá hàng hóa Trung Quốc tại Mỹ sẽ tăng vọt, làm giảm sức cạnh tranh.
Việt Nam, với mức thuế tạm thời 10%, có thể tận dụng cơ hội để gia tăng xuất khẩu sang Mỹ, đặc biệt trong các ngành mà Việt Nam và các đối thủ cạnh tranh trực tiếp như dệt may, giày dép, và điện tử.
“Nike (sản xuất 50% giày dép tại Việt Nam) và Apple (20% iPad và 90% phụ kiện Apple Watch lắp ráp tại Việt Nam) có thể tăng đơn hàng từ Việt Nam thay vì Trung Quốc”, ông Chánh dẫn chứng.
Bên cạnh đó, các công ty đa quốc gia, vốn đã chuyển chuỗi cung ứng từ Trung Quốc sang Việt Nam để tránh thuế quan trước đây, có thể tiếp tục đầu tư vào Việt Nam trong bối cảnh Trung Quốc bị áp thuế cao hơn. Điều này củng cố vị thế của Việt Nam như một trung tâm sản xuất thay thế.
Ngoài ra, theo ông Chánh thị trường chứng khoán sẽ có nhiều tín hiệu tích cực. Sau thông báo của ông Trump, thị trường chứng khoán Mỹ tăng mạnh (Dow Jones tăng 2.331 điểm, S&P 500 tăng 7%, Nasdaq tăng 8,8%).
Điều này tạo tâm lý tích cực lan tỏa đến các thị trường khác, trong đó có Việt Nam. Trước đó, VN-Index đã giảm mạnh (6.43% vào ngày 8/4, mất 77.88 điểm, ngày 9/4 giảm gần 40 điểm), nhưng với tin tức hoãn áp thuế, thị trường Việt Nam có thể phục hồi trong các phiên tới, đặc biệt khi áp lực thuế quan giảm.
Cần chuẩn bị cho dài hạn
Mặc dù sẽ có nhiều ảnh hưởng tích cực nhưng ông Chánh cũng quan ngại, việc này có thể dẫn đến nhiều nguy cơ đối với Việt Nam như hàng hoá từ Trung Quốc có thể gia tăng đến Việt Nam. Trung Quốc có thể chuyển hướng xuất khẩu hàng hóa giá rẻ sang Việt Nam và các nước Đông Nam Á khác để bù đắp thiệt hại từ thị trường Mỹ.
Điều này gây áp lực lên các nhà sản xuất nội địa của Việt Nam, đặc biệt trong các ngành như thép, dệt may, và điện tử, do cạnh tranh không lành mạnh từ hàng giá rẻ. Đồng thời, việc này tiếp tục sẽ gây áp lực lên tỷ giá và lạm phát, ảnh hưởng đến người tiêu dùng.
Do đó, ông Chánh cũng khuyến nghị Việt Nam cần nhanh chóng chuẩn bị cho cuộc chiến thương mại dài hạn, đặc biệt trong bối cảnh sẽ phải chịu những tác động gián tiếp từ cuộc chiến Mỹ – Trung.
Hiện, chính phủ Việt Nam hiện đã có những động thái phản ứng rất nhanh chóng về chính sách thuế quan của chính quyền tổng thống Trump.
Mới đây nhất, trong chuyến làm việc của Phó thủ tướng Hồ Đức Phớc, chiều ngày 9/4 (theo giờ Mỹ), Mỹ đã nhất trí khởi động đàm phán về một thỏa thuận thương mại đối ứng với Việt Nam, trong đó sẽ bao gồm các thỏa thuận về thuế và đề nghị các cấp kỹ thuật của 2 bên tiến hành trao đổi ngay.
Vì vậy, Việt Nam cần tận dụng 90 ngày để đàm phán với Mỹ, tập trung vào việc đáp ứng các yêu cầu của Mỹ, để đạt được mức thuế ưu đãi lâu dài. Tăng cường kiểm soát nguồn gốc xuất xứ hàng hóa để tránh bị Mỹ trừng phạt vì trung chuyển hàng Trung Quốc.
Cùng với đó, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu sang EU, Nhật Bản, và Hàn Quốc để giảm phụ thuộc vào Mỹ. Ổn định tỷ giá và kiểm soát lạm phát thông qua chính sách tiền tệ linh hoạt.
Đối với các DN, có thể đẩy mạnh xuất khẩu sang Mỹ trong 90 ngày để tận dụng mức thuế 10%, đặc biệt trong các ngành dệt may, giày dép, và điện tử. Đầu tư vào chuỗi cung ứng nội địa để giảm phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu từ Trung Quốc, tránh rủi ro tăng chi phí do thuế quan Mỹ-Trung.
“Cần chuẩn bị kế hoạch dự phòng trong trường hợp mức thuế 46% được áp dụng trở lại sau 90 ngày, như tìm kiếm thị trường thay thế hoặc tối ưu hóa chi phí sản xuất”, ông Chánh kết luận./.
Nguồn: Tạp chí điện tử Đầu tư tài chính
