Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) ngày 17/9 có động thái cắt giảm lãi suất lần đầu tiên trong năm nay và phát tín hiệu sẽ tiếp tục hạ lãi suất về mức thấp hơn với tốc độ đều đặn trong thời gian còn lại của năm.
Bước đi này là phản ứng của Fed với những dấu hiệu suy yếu trên thị trường lao động và nhận được sự ủng hộ trong nội bộ Fed, bao gồm từ phần lớn các thành viên thân cận với chính quyền của Tổng thống Donald Trump.
Trong một quyết định không nằm ngoài dự báo, Fed cắt giảm 0,25 điểm phần trăm lãi suất quỹ liên bang, đưa lãi suất tham chiếu này về mức 4-4,25%.
Cập nhật dự báo lãi suất “biểu đồ dấu chấm” (dot plot) của Fed cho thấy ngân hàng trung ương lớn nhất thế giới có thể giảm lãi suất thêm 2 lần nữa trong năm nay. Dự báo này phản ánh rằng các nhà hoạch định chính sách tiền tệ Mỹ đã không còn lo ngại nhiều về việc chính sách thương mại của ông Trump có thể thổi bùng lạm phát. Thay vào đó, họ đang lo ngại nhiều hơn về sự suy yếu của tăng trưởng kinh tế và tỷ lệ thất nghiệp có dấu hiệu tăng.
Đây là đợt giảm lãi suất đầu tiên của Fed kể từ tháng 12 năm ngoái. Năm 2024, Fed đã có ba lần hạ lãi suất liên tiếp trong 4 tháng cuối năm, với tổng lượng giảm là 1 điểm phần trăm.
“Trong ngắn hạn, lạm phát nghiêng về khả năng tăng và việc làm nghiêng về khả năng giảm, một tình thế thách thức” đối với hoạch định chính sách tiền tệ – Chủ tịch Fed Jerome Powell phát biểu tại họp báo sau cuộc họp của Fed.
“Rủi ro đối với thị trường lao động thực sự là trọng tâm trong quyết định ngày hôm nay”, ông Powell nói về lý do giảm lãi suất. Ông tin rằng tốc độ tạo việc làm mới trong nền kinh tế Mỹ hiện nay đang thấp hơn mức cần thiết để giữ cho tỷ lệ thất nghiệp không thay đổi, và với việc doanh nghiệp nói chung đang tuyển dụng rất ít, bất kỳ sự gia tăng nào của hoạt động sa thải nhân sự cũng sẽ nhanh chóng đẩy tỷ lệ thất nghiệp tăng lên.
“Thị trường lao động đang yếu đi, và chúng tôi không cần thị trường này yếu đi thêm một chút nào nữa”, ông nói.
Ngoài cập nhật dự báo lãi suất, Fed cũng cập nhật các dự báo các chỉ số kinh tế khác trong lần họp này. Trong đó, tỷ lệ lạm phát ở Mỹ vào cuối năm nay được dự báo ở mức 3%, cao hơn nhiều so với mục tiêu 2% của Fed và không thay đổi so với dự báo đưa ra hồi tháng 6. Dự báo về tỷ lệ thất nghiệp cũng giữ nguyên ở mức 4,5%, trong khi dự báo tăng trưởng tổng sản phẩm trong nước (GDP) tăng nhẹ lên 1,6% từ 1,4%.
Sau cuộc họp này của Fed, thị trường lãi suất tương lai đặt cược khả năng Fed tiếp tục hạ lãi suất trong cuộc họp tháng 10 ở mức 90%.
Các dự báo đưa ra trong cuộc họp tháng 6 cho thấy các thành viên Ủy ban Thị trường mở Liên bang (FOMC) – bộ phận ra quyết sách trong Fed – lo ngại về rủi ro nền kinh tế rơi vào tình trạng đình lạm và muốn giảm lãi suất với tốc độ chậm để ngăn lạm phát leo thang trở lại. Trong lần dự báo cập nhật này, các quan chức FOMC dường như tin rằng họ có thể ngăn bất kỳ sự gia tăng nào của tỷ lệ thất nghiệp bằng cách đẩy nhanh tốc độ tăng lãi suất và cho rằng lạm phát sẽ giảm chậm trong năm 2026.
Giới chức Fed đang dần cởi mở hơn với ý tưởng cho rằng thuế quan của ông Trump sẽ chỉ có tác động nhất thời tới lạm phát, và dự báo mới nhất của họ phù hợp với quan điểm đó.
“Đối với tôi, từ tháng 4 tới nay, rủi ro lạm phát cao hơn và dai dẳng hơn đã giảm xuống một chút, và đó một phần là do thị trường việc làm đã yếu đi, tăng trưởng GDP đã chậm lại”, ông Powell nói. Tháng 4 là thời điểm Tổng thống Trump công bố kế hoạch thuế quan đối ứng gây chấn động, sau đó tạm hoãn áp dụng mức thuế cao hơn.
Quyết định hạ lãi suất 0,25 điểm phần trăm lần này của Fed nhận được sự ủng hộ của tất cả các thành viên FOMC ngoại trừ ông Stephen Miran – người mới chính thức trở thành một thành viên của Hội đồng Thống đốc Fed vào hôm thứ Ba. Ông Miran, một cố vấn kinh tế thân cận của ông Trump, muốn giảm lãi suất 0,5 điểm phần trăm.
Thống đốc Fed Christopher Waller và Phó chủ tịch Fed Michelle Bowman – hai người được ông Trump đưa vào danh sách ứng cử viên tiềm năng cho ghế Chủ tịch Fed – ủng hộ quyết định giảm lãi suất 0,25 điểm phần trăm lần này, sau khi phản đối quyết định giữ nguyên lãi suất mà Fed đưa ra trong cuộc họp tháng 7.
Thống đốc Lisa Cook – người đang bị ông Trump tìm cách sa thải – ủng hộ quyết định hạ lãi suất 0,25 điểm phần trăm. Bà Cook tiếp tục là một thành viên của Hội đồng Thống đốc và dự cuộc họp này sau khi hai tòa án Mỹ ra phán quyết đứng về phía bà chống lại việc ông Trump sa thải bà vì cáo buộc bà có hành vi gian lận trong hồ sơ vay thế chấp nhà.
Đáng chú ý, “biểu đồ dấu chấm” cho thấy Fed dự kiến chỉ giảm lãi suất 1 lần duy nhất trong năm 2026, ít hơn so với kỳ vọng hiện nay của thị trường là Fed sẽ giảm lãi suất 2-3 lần trong năm tới.
Nguồn: VnEconomy